Septoplasti Ameliyatı
Toplumda sıkça karşılaşılan bir rahatsızlık olan burun tıkanıklığı, erişkinlerin yaklaşık üçte birinde kronik bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Nazal septum, her iki burun deliğini birbirinden ayıran ortadaki bölme olarak bilinir. Bu septum, önde kıkırdak ve burnun gerisinde ince bir kemik yapıdan oluşur ve yüzeyi mukoza ile kaplıdır. Septumun orta hattından sağa veya sola doğru eğilmesine ise septum deviasyonu ya da kısaca deviasyon denir. Gerçekte, erişkinlerin yaklaşık %80’inde bir dereceye kadar deviasyon görülebilir, ancak çoğunluğu genellikle şikayet seviyesinde değildir.
Deviasyon Neden Olur?
Deviasyon oluşumunun temel nedeni genellikle burun travmalarıdır. Bu travmalar, anne karnındaki dönemden doğum sürecine ve sonrasındaki yaşamın çeşitli aşamalarına kadar çeşitli etkenleri içerir. Özellikle çocukluk döneminde yaşanan küçük veya büyük travmalar, burun bölmesi (septum) üzerinde farklı büyüme noktalarını tetikleyebilir. Bu durumda kıkırdak üretimi artar ve büyüme devam ettikçe septum, kıkırdak ve/veya kemikte eğilme eğilimine girer. Bazen, travma sonucunda septum kıkırdağında kırık hattı oluşabilir. Travmanın şiddeti ve yönüne bağlı olarak deviasyonun derecesi, şekli ve yönü değişebilir. Ayrıca, bu travmalar bazen burunun dış görünüşünü de etkileyebilir.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Septum deviasyonunun tedavisi genellikle cerrahi bir müdahale olan “septoplasti” ile gerçekleştirilir. Bu ameliyat, genel anestezi, lokal anestezi veya sedasyon (hafif uyuşturulma) altında yapılabilir. Daha önce genellikle lokal anestezi kullanılırken, son yıllarda anestezi alanındaki gelişmeler, yeterli sayıda deneyimli anestezi uzmanının bulunması ve hem hastaların hem de cerrahların daha konforlu olması nedeniyle genel anestezi tercih edilmektedir. Ameliyat öncesinde, anestezi doktorunun muayenesi ve gerekli tetkikler ile ameliyatın engelleyici veya riskli olup olmadığı değerlendirilir.
Bu cerrahi müdahale sırasında, septumun eğriliği düzeltilir ve burun içindeki hava akışı iyileştirilir. Bu sayede burun tıkanıklığına neden olan deviasyon ortadan kaldırılır. Ameliyat sonrasında hastaların genellikle belirgin bir rahatlama hissetmeleri ve burun tıkanıklığının azalması beklenir. Ameliyat sonrası sürecin detayları, hastanın durumuna ve cerrahi müdahalenin karmaşıklığına bağlı olarak değişebilir.
Septoplasti Ameliyatından Sonra Ne Gibi Komplikasyonlar Görülebilir?
Septoplasti ameliyatının nadir görülen komplikasyonları şunlardır:
- Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama olabilir. Bu durum genellikle kontrol altına alınabilir, ancak nadir durumlarda ek müdahale gerekebilir.
- Septal Hematom: Burun kıkırdağı ile mukoza arasında kan birikmesidir. Bu durum, hemen boşaltılmalıdır.
- Enfeksiyon: Ameliyat bölgesinde enfeksiyon oluşabilir. Antibiyotik tedavisi genellikle bu durumu çözebilir.
- Septum Perforasyonu: Nazal septumun tam kat delinmesidir. Ameliyat sırasında ortaya çıkan mukozal yırtıklar sonucu gelişebilir. Bu durumun önlenmesi için karşılıklı mukozal yırtıklar fark edildiğinde dikilmelidir.
- Burun İçinde Yapışıklık: Ameliyat sonrasında burun içinde yapışıklıklar oluşabilir. Bu durum genellikle revizyon ameliyatı ile düzeltilir.
- Deviasyonun Nüks Etmesi: Ameliyat sonrasında deviasyon tekrar ortaya çıkabilir. Bu durumda ek müdahale gerekebilir.
- Burun Sırtında Çökme: Septum kıkırdağı fazlaca alınırsa burun desteği zayıflayabilir ve “Saddle Nose” adı verilen semer burun oluşabilir. Bu durumu önlemek için burun sırtının ve önde 1,5 cm’lik L şeklinde sağlam kıkırdakların korunması önemlidir.
Septoplasti Ameliyatı Sonrası Burun İçindeki Kıkırdak Tekrar Tekrarlar mı? Nefes Alma Problemine Yol Açar mı?
Septum deviasyonu ameliyatı (septoplasti) genellikle başarı beklentisi yüksek bir cerrahi müdahaledir. Bu ameliyat, birçok KBB cerrahı için rutin bir işlem gibi görünse de, doğru tespit yapılmaz veya doğru teknik uygulanmazsa başarısızlık riski bulunmaktadır. Başarılı bir septoplasti sonrasında, buruna travma olmaz ve komplikasyon gelişmezse deviasyon genellikle tekrarlamaz.
Ancak, bazı durumlarda yüksek deviasyon, burun kıkırdağı ucundaki deviasyon veya kırık hat şeklindeki deviasyonlar için ilave teknikler gerekebilir. Bu durumlarda, açık teknikle ameliyat yapılabilir. Eğer deviasyon dışında burun eti büyümesi, burun valfi darlığı, burun polibi gibi başka sorunlar da varsa, bunlar aynı seansta tedavi edilmelidir. Aksi takdirde, septoplasti başarılı olsa bile burun tıkanıklığı devam edebilir.
Bu tür bir eğriliğin tekrarlanma olasılığı nadir bir durum olsa da, septum kıkırdağındaki eğriliğin operasyon öncesi şiddetli olduğu durumlarda veya tek taraflı burun bölmesini neredeyse tamamen kapatan S tipi ya da C tipi eğrilikler varsa, bu durumun nüksetme riski olabilir.
Bu tip durumlarla karşılaşıldığında, operasyonu gerçekleştiren doktorunuzla doğrudan iletişimde kalmak önemlidir. Çünkü bazen bu durumlar tekrar revizyon operasyonu gerektirirken, çoğu durumda ameliyat sonrası nefes alamama sorunu, alerjik rinosinüzit gibi nedenlerden kaynaklanabilir ve bu durumlar genellikle medikal tedavilerle çözülebilir.
Eğer medikal tedavilere yanıt alınamayan bir nefes alma sorunu devam ediyorsa, o zaman 2. bir ameliyat planlaması yapmak daha uygun olacaktır. Operasyon sonrası olası komplikasyonlarda erken teşhis ve tedavi için doktorunuzla düzenli iletişimde kalmak, uzun vadeli başarı için önemlidir.